کلاهبرداری با رمزارزها به یکی از مسائل امنیتی اصلی دنیای دیجیتال و بازارهای مالی تبدیل شده است. در سال‌های اخیر و با‌توجه‌به روند روبه‌رشد استفاده از رمزارزها، تعداد روش‌های کلاهبرداری با رمزارزها نیز افزایش یافته است.
بر همین اساس، تمام افرادی که در این بازار مالی مشغول فعالیت هستند، باید از روش‌های تقلب در معامله‌های رمزارزها آگاه باشند. در این مقاله از بلاگ تترلند، متداول‌ترین روش‌های کلاهبرداری ازطریق رمزارزها را معرفی می‌کنیم و نحوه جلوگیری از آن‌ها را توضیح می‌دهیم.
روش‌های کلاهبرداری با رمزارزها
همان‌طور‌که گفتیم، افزایش محبوبیت و کاربرد رمزارزها با رشد آمار کلاهبرداری در این حوزه همراه بوده است؛ به‌همین‌دلیل، آشنایی تمامی کاربران با روش‌های کلاهبرداری با رمزارزها بسیار اهمیت دارد. کلاهبرداری با رمزارزها به سه دسته کلی تقسیم می‌شود:
- سرمایه‌گذاری در صرافی یا وب‌سایت یا برنامه رمزارز جعلی
- معرفی توکن‌های جعلی و تشویق به سرمایه‌گذاری یا انجام شغل‌های مرتبط با رمزارزها
- استفاده از رمزارزها برای پرداخت به کلاه‌برداران
درادامه، درباره هریک از این سه دسته و روش‌های اجرای آن‌ها بیشتر صحبت می‌کنیم.
کلاهبرداری با رمزارزها ازطریق صفحه‌های معامله‌های جعلی یا کیف‌پول‌های تقلبی
این نوع از کلاهبرداری با رمزارزها به شیوه‌های مختلفی اجرا می‌شود؛ اما سناریوِ اصلی در تمام روش‌ها یکی است و در‌حقیقت، این صفحه‌ها تلاش می‌کنند تا با تقلید ظاهر و خدمات صرافی یا کیف‌پول آنلاین واقعی، مخاطبان را فریب دهند. روش‌های مختلف اجرای این نوع کلاهبرداری ازاین‌قرارند:
صفحه‌های کلاهبرداری (Phishing Webpages)
Phishing Webpages صفحه‌های جعلی هستند که ظاهراً به‌شکل وب‌سایت‌های معمولی طراحی شده‌اند و اطلاعات حساس و مهمی مانند نام کاربری، رمز‌عبور، اطلاعات بانکی و شماره کارت اعتباری را به‌صورت تقلبی از کاربران جمع‌آوری می‌کنند.
این صفحه‌های کلاهبرداری معمولاً ازطریق ایمیل‌های جعلی یا پیام‌های متنی به کاربران ارسال می‌شوند و از آنان درخواست می‌کنند که اطلاعات حساسشان را وارد کنند. بدین‌ترتیب، کلاه‌برداران به‌راحتی به اطلاعات شخصی و مالی کاربران دسترسی می‌یابند و از این اطلاعات برای اهداف مختلفی، ازجمله دزدیدن رمزارزهای کاربر می‌توانند استفاده کنند.
فرصت سرمایه‌گذاری
در این روش کلاهبرداری با رمزارزها، کاربران از پلتفرم‌های نامطمئن و جعلی برای معامله یا استخراج رمزارزها استفاده می‌کنند. در این پلتفرم‌ها، در ابتدا ارزش رمزارزها روند صعودی را طی می‌کند؛ بنابراین، کاربران سرمایه‌گذاری خود را افزایش می‌دهند.
بااینحال پس از رسیدن به حد مشخصی از سرمایه‌گذاری، پشتیبانی وب‌سایت حساب کاربران را قفل می‌کند و پس از بستن وب‌سایت، با پول سرمایه‌گذاران ناپدید می‌شود.
برنامه‌های جعلی معامله رمزارزها
یکی دیگر از روش‌های کلاهبرداری با رمزارزها ارائه برنامه‌های معامله رمزارزهای جعلی برای کاربران است. این برنامه‌ها در قالب اپلیکیشن یا کیف‌پول‌های مناسب گوشی‌های هوشمند ارائه می‌شوند و اولین نشانه برای شناسایی آن‌ها این است که معمولاً کاربران را به دانلود مستقیم برنامه از وب‌سایت خود دعوت می‌کنند.
ناگفته نماند که گاهی اوقات ممکن است این برنامه‌ها موقتاً در پلتفرم‌های معتبری مانند Google Play و Apple Store ظاهر شوند؛ اما معمولاً به‌سرعت حذف می‌شوند. برای اطمینان از جعلی‌نبودن این برنامه‌ها، بهتر است بخش دیدگاه‌های آن‌ها را در پلتفرم‌ها معتبر بررسی کنید.
کلاهبرداری با رمزارزها ازطریق توکن‌های جعلی و مشاغل مرتبط با رمزارزها
در این روش کلاهبرداری با رمزارزها، توکن‌های تقلبی به‌صورت تصادفی در کیف‌پول‌های رمزارزی کاربران ظاهر می‌شوند که به‌نظر می‌رسد ارزشی معادل هزاران دلار دارند.
درصورتی‌که کاربران برای فروش این توکن‌ها اقدام کنند، حالت «قرارداد هوشمند» در کیف‌پول آن‌ها فعال می‌شود. با فعال‌شدن این حالت، توکن‌ها و کلیدهای خصوصی رمزارزهای کاربران به حساب کلاه‌برداران منتقل می‌شود. درادامه، به برخی از شیوه‌های انجام این نوع کلاهبرداری اشاره می‌کنیم.
کلاهبرداری راگ پول (Rug Pull)
در این نوع کلاهبرداری با رمزارزها، تیم یا فرد کلاه‌بردار ICO یا فرایند ارائه سکه‌های جدید را شروع می‌کند و سپس با جمع‌آوری سرمایه‌گذاری‌های بسیاری از افراد و بازاریابی و شبکه‌های اجتماعی، قیمت سکه‌های معرفی‌شده را افزایش می‌دهد.
وقتی سرمایه‌گذاری روی این ICO به میزان خاصی می‌رسد، کلاه‌بردار سکه‌های خود را می‌فروشد و ناپدید می‌شود. با کاهش نقدینگی بازار، ارزش این سکه‌ها سقوط می‌کند و سکه‌های کاربران بی‌ارزش می‌شوند.
طرح پانزی رمزارز (CryptoPonzi scheme)
در این روش، کلاه‌برداران با استفاده از مدل پانزی که برای جذب سرمایه‌گذاران به‌کار می‌رود، سعی می‌کنند از سرمایه‌گذاری‌های جدید برای پرداخت به سرمایه‌گذاران قدیمی استفاده کنند. به‌عبارت‌دیگر، کلاه‌برداران در این روش با پرداخت سودهای وسوسه‌کننده به سرمایه‌گذاران اولیه، آنان را به جذب سرمایه‌گذاران جدید ترغیب می‌کنند.
هدف این کلاهبرداری جذب سرمایه‌گذاران جدید و استفاده از پول آنان برای پرداخت به سرمایه‌گذاران قدیمی است. با گذشت زمان، با جمع‌آوری سرمایه هنگفت از افراد متعدد سیستم از بین می‌رود و سرمایه‌گذاران نهایی خود را از دست می‌دهند.
شغل تجارت رمزارز
یکی دیگر از روش‌های متداول کلاهبرداری با رمزارزها شغل تجارت کریپتو یا رمزارز است. در این روش، کلاه‌برداران شرکت تجاری رمزارز تقلبی راه‌اندازی و نیروی انسانی برای معامله‌های رمزارز استخدام می‌کنند.
کاربران به‌عنوان «تجار رمزارز» برای این شرکت خدمات مالی جعلی درخواست کار می‌دهند و به آنان گفته می‌شود که چندین حساب بانکی و رمزارزی ایجاد کنند تا به‌عنوان «سرمایه‌گذاران» یا «مشتریان» این شرکت معامله‌های رمزارزی خود را آغاز کنند. این در حالی است که فعالیت اصلی این شرکت‌ها پول‌شویی است و از کارمندان خود برای این منظور استفاده می‌کنند.
استفاده از رمزارزها برای پرداخت به کلاه‌برداران
دسته سوم در کلاهبرداری با رمزارزها، استفاده از رمزارزها برای پرداخت به کلاه‌برداران است. برای انجام این نوع کلاهبرداری فقط از یک روش استفاده می‌کنند که درادامه، آن را توضیح می‌دهیم.
درخواست پرداخت با رمزارز
درخواست پرداخت با رمزارز که در آن شریک کاری آنلاین، کارفرما، صاحب کسب‌وکار خانگی یا شرکت خدمات مالی جعلی درخواست پرداخت با رمزارز را ارائه می‌کند، یکی از روش‌های کلاهبرداری با رمزارزهاست.
در این روش، کلاه‌برداران سعی می‌کنند تا با استفاده از شخصیت‌ها و شرکت‌های مالی جعلی، از افراد و شرکت‌ها پول در‌بیاورند. به‌عبارت‌دیگر، کلاه‌برداران درخواست پرداخت با رمزارز را ارسال می‌کنند و از افراد و شرکت‌ها می‌خواهند که مبلغ مشخصی را به آدرس کیف‌پول رمزارزی خود انتقال دهند.
با انتقال پول، کلاه‌برداران به‌سرعت محل را ترک می‌کنند و هیچ‌گونه خدمت یا کالایی درقبال پول دریافتی ارائه نمی‌دهند. در‌واقع، درخواست پرداخت با رمزارز، تنها حرکتی تقلبی است و هیچ‌گونه ارزشی برای پول پرداختی کاربران وجود ندارد.
پروژه‌های کلاهبرداری با رمزارزها چگونه اعتماد افراد را جلب می‌کنند؟
با اطلاع از روش‌های مختلف کلاهبرداری با رمزارزها، ممکن است تصور کنید که دیگر در دام این کلاه‌برداران نمی‌افتید و فریب پروژه‌های جعلی رمزارزها را نمی‌خورید.
بااینحال، نکته بسیار مهم این است که این کلاه‌برداران معمولاً از شیوه‌های خاصی برای زیرفشار‌گذاشتن و فریب‌دادن افراد استفاده می‌کنند که باید از آن‌ها مطلع باشید. درادامه، تعدادی از این شیوه‌ها را معرفی می‌کنیم.
تماس ناشناس
در این روش، شخصی ناشناس با شما تماس می‌گیرد و پیشنهاد سرمایه‌گذاری خاصی در حوزه رمزارزها را به شما ارائه می‌دهد. این تماس می‌تواند ازطریق تلفن، ایمیل، رسانه‌های اجتماعی یا پیامک صورت گیرد. معمولاً فرد ناشناس ادعا می‌کند که مدیر سرمایه‌گذاری یا کارگزار شرکتی رسمی است.
توصیه‌هایی از شخص معروف یا آشنا
در این شیوه، فردی که به‌نحوی با شما آشناست، توصیه می‌کند که در بازار رمزارزها سرمایه‌گذاری کنید. این شخص ممکن است ازطریق روش‌های مختلفی ازجمله شبکه‌های اجتماعی با شما آشنا شده باشد و معمولاً با تبلیغ توکنی خاص ادعا کند که سرمایه‌گذاری روی این توکن سود زیاد و سریعی به‌همراه دارد.
فشار برای اقدام
در این شیوه، معمولاً فرد یا صرافی شما را برای انجام اقدامی زیر فشار می‌گذارد. برای مثال، ممکن است از شما بخواهد رمزارزهای خود را از صرافی فعلی‌تان به صرافی دیگری منتقل کنید تا از تخفیف یا پیشنهادی ویژه بهره‌مند شوید که تا مهلت مشخصی برقرار است. افزون‌براین، ممکن است شما را زیرفشار بگذارد که برای پرداخت مبلغ کالا یا معامله، از برنامه یا توکن خاصی استفاده کنید.
معرفی مهم‌ترین پروژه‌های کلاهبرداری با رمزارزها در دنیا
نمونه‌های متعددی از پروژه‌های کلاهبرداری با رمزارزها وجود دارند که سروصدای زیادی در دنیا ایجاد کرده‌اند. درادامه مقاله، به تعدادی از این پروژه‌های مهم اشاره می‌کنیم.
پروژه Bitconnect
یکی از پروژه‌های کلاهبرداری رمزارزی بزرگ دنیا پروژه Bitconnect بود. سال ۲۰۱۶، ساتیش کومبهان (Satish Kumbhan) این پروژه را راه‌اندازی کرد و به‌سرعت به یکی از پلتفرم‌های رمزارزی پرطرفدار تبدیل شد. پروژه مذکور با ارائه سرویس‌هایی مانند امکان اخذ وام با سود زیاد سرمایه‌گذاران زیادی را جذب کرد.
بااینحال، سال ۲۰۱۸ پروژه Bitconnect به‌طور ناگهانی تعطیل شد و سرمایه‌گذاران بسیاری پول خود را از دست دادند. در فوریه۲۰۲۲، بنیان‌گذار پروژه یادشده به سازمان‌دهی طرح جهانی Ponzi به ارزش ۴/۲میلیارد دلار متهم شد و رسماً بزرگ‌ترین کلاه‌بردار رمزارز در تاریخ لقب گرفت.
پروژه OneCoin
پروژه OneCoin نیز ازجمله پروژه‌های کلاهبرداری رمزارزی و طرح‌های پونزی بود که در سال ۲۰۱۴، روجا ایگناتووا (Ruja Ignatova) بلغارستانی، معروف به کریپتوکویین (Cryptoqueen)، آن را ارائه داد.
ایگناتووا در سال ۲۰۱۷ و پس از کلاهبرداری ۴میلیارددلاری از سرمایه‌گذاران، ناپدید و دیگر هرگز دیده نشد. درحال‌حاضر، او در فهرست افراد تحت‌تعقیب اف‌بی‌آی قرار دارد و برای یافتن او جایزه صد‌هزار‌دلاری در نظر گرفته شده است که او را به یکی از کلاه‌برداران بزرگ رمزارزها تبدیل می‌کند.
پروژه Bitclub
شبکه Bitclub به‌عنوان «نوآورانه‌ترین و پرسودترین راه برای کسب رمزارز» معرفی شد و جامعه هدف آن متشکل از افرادی بود که می‌خواستند با بیت کوین و سایر رمزارزها درآمد کسب کنند.
بااینحال، پس از گذشت مدتی مشخص شد که شبکه Bitclub نیز پروژه کلاهبرداری دیگری در بازار رمزارزها بود. در‌نهایت، تیم پشتیبان شبکه Bitclub حدود ۷۲۲میلیون دلار از سرمایه‌گذاران کلاهبرداری کرد و به توطئه برای ارتکاب کلاهبرداری متهم شد.
