داستان علاقه بی‌انتهای ما انسان‌ها نسبت به پیشرفت در علم و تکنولوژی، ریشه‌ای تاریخی دارد. پیشرفت‌هایی که امروزه شاهد آن‌ها هستیم، حاصل تلاش دانشمندانی چون ارشمیدس، ابن سینا، گالیله و بسیاری از نام‌های درخشان دیگر هستند.
بشری که روزی از پیشرفت تکنولوژی تنها در داستان‌های علمی – تخیلی ژول‌ورن می‌خواند، حالا توکن‌سازی در عملیات‌های فضایی با استفاده از تکنولوژی بلاک چین برایش یک امر عادی محسوب می‌شود.
انقلابی که تکنولوژی بلاک‌چین، مخصوصا در حوزه اقتصاد با ظهور رمز ارزها ایجاد کرد، اگر در طول تاریخ صنایع و اختراعات بی‌نظیر نباشد، قطعا کم‌نظیر است.
هنگامی که درسال 2008 بذر بیت‌کوین در خاک حاصل‌خیز بلاک‌چین کاشته شد، کسی تصورش را نمی‌کرد که دنیای رمز ارزها به جنگلی انبوه مانند آن‌چه که امروز شاهدش هستیم، تبدیل شود.
در این نوشته به‌طور خاص به سوالات مطرح شده درباره پدیده‌ای تقریبا نوظهور به نام ییلد فارمینگ (Yield Farming)، در دنیای کریپتوکارنسی پرداخته شده است.
ییلد فارمینگ چگونه و برچه اساسی شکل گرفت؟
مفهوم ییلد فارمینگ در حوزه مربوط به دیفای (DeFi) شکل گرفت. دیفای با فلسفه‌ای نوآورانه در خط مقدم تکنولوژی بلاک‌چین قرار دارد. هدف جنبش دیفای ایجاد یک اکوسیستم مالی Open Source است که برای همه قابل دسترس بوده و هیچ مرجع و یا نهادی بر آن نظارت نداشته باشد. در این اکوسیستم کاربران می‌توانند از طریق اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (DApps)، با آن ارتباط برقرار کنند.
ییلد فارمینگ با تکیه بر ویژگی‌های منحصربه‌فرد اپلیکیشن‌های دیفای شکل گرفته است. می‌توان گفت که ییلدفارمینگ در آینده توانایی تغییر آن چیزی که امروز به‌نام هولد کردن می‌شناسیم را دارد. افراد با استفاده از پروتکل‌هایی به‌نام لیکوئیدیتی (Liquidity Protocol)، می‌توانند از طریق مفهوم ییلد فارمینگ با استفاده از رمز ارزهایی که دراختیار دارند، درآمد کسب کنند. لازم توضیح است این کسب درآمد که در چنین اکوسیستم منحصر به‌فردی میسر شده است، تماما مبتنی بر شبکه اتریوم است. همان‌طور که میدانید اتریوم، تنها یک رمزارز نیست، بلکه پروژه‌ای خاص با اهداف بسیار بلندپروازانه است.
منطق ییلد فارمینگ به‌این صورت است که؛ “وقتی می‌توانید از دارایی دیجیتال خود کسب درآمد کنید، چرا باید آن‌ها را بدون استفاده نگه‌دارید!؟”
می‌توان تعریفی جامع از ییلد فارمینگ بیان کرد؟
باتوجه به ماهیت ییلدفارمینگ، می‌توان گفت که ییلدفارمینگ راهی برای کسب پاداش و یا درآمد از طریق نگه‌داری رمز ارز است.
به‌بیان ساده‌تر، در ییلد فارمینگ دارایی‌های دیجیتال خود را دریک پروتکل قفل می‌کنید و پاداش می‌گیرید.
از بعضی جهات می‌توان ییلد فارمینگ را با استیکینگ مقایسه کرد. اما چیزی که در درون این‌دو اتفاق می‌افتد پیچیده‌تر است و تفاوت‌هایی باهم دارند. در بسیاری از موارد در ییلدفارمینگ، کاربرانی که Liquidity Providers (تامین کنندگان نقدینگی) نامیده می‌شوند به Liquidity Pool (استخر نقدینگی) سرمایه تزریق می‌کنند.
استخر نقدینگی (Liquidity Pool) چیست؟
گفته شد که این اکوسیستم بر بستر اتریوم فعال است، پس قطعا قراردادهای هوشمند نقش موثری دراین میان ایفا می‌کنند.
استخر نقدینگی هم در واقع، یک قرارداد هوشمند است که حاوی مقداری سرمایه است. تامین‌کنندگان سرمایه در ازای تزریق سرمایه به این استخرها، پاداش دریافت می‌کنند. این پاداش ممکن است از کارمزدی که در پلتفرم دیفای مربوط به آن تولید شده است، تامین گردد.
برخی از استخرهای نقدینگی، برای پاداشی که پرداخت می‌کنند چندین توکن متفاوت را در نظر می‌گیرند. توکن‌هایی که پاداش داده شده‌اند ممکن است در استخر نقدینگی دیگری تزریق شوند تا پاداش دیگری را به‌دنبال داشته باشند و این روند ممکن است با همین روال ادامه پیدا کند. همین مثال باعث درک بهتری از پیچیدگی موجود در پشت‌پرده ییلد فارمینگ شد. به‌طور کلی ایده ییلد فارمینگ چیزی جز تزریق پول و دریافت پاداش حاصل از آن نیست.
آیا ییلد فارمینگ صرفا بر بستر اتریوم انجام خواهد شد؟
همان‌طور که میدانید تکنولوژی بلاک‌چین دائما درحال تغییر و بهبود پیدا کردن است. اساسا واژه تکنولوژی زمانی به‌کار برده می‌شود که یک ایده اولیه در دامان علم پرورش یابد. وقتی از علم سخن می‌گوییم یعنی قطعیتی درکار نیست. علم یک حقیقت پویا است و می‌تواند با هدف بهبود زندگی بشر، تغییر کند.
پس نمی‌توانیم بگوییم که ییلدفارمینگ برای همیشه بر بستر اتریوم فعال خواهد بود. اگرچه که هم‌اکنون ییلدفارمینگ عموما به وسیله توکن‌های ERC-20 برروی اتریوم انجام می‌شود، اما ممکن است درآینده برروی بلاک‌چین‌های دیگری که توانایی پشتیبانی از مفهومی مانند قراردادهای هوشمند را دارند، اجرایی شود.
ییلد فارمینگ چگونه کار می‌کند؟
تامین کنندگان نقدینگی سرمایه‌های مدنظرخود را به استخر نقدینگی تزریق می‌کنند. این استخر فضایی برای ارائه و دریافت وام به‌صورت توکن را برای کاربران فراهم می‌کند. با این کار امکان ایجاد کارمزد فراهم می‌شود و کارمزد هر تامین کننده براساس سهمی که از تزریق سرمایه داشته است، پرداخت می‌گردد.
یک روش دیگر که از آن برای جذب سرمایه استفاده می شود، توزیع توکن‌های جدید است. فرض کنید امکان تهیه مقداری کم از یک توکن در بازار آزاد وجود نداشته باشد، اما از طرفی دیگر، امکان دریافت آن توکن از طریق تامین سرمایه برای یک استخر خاص وجود داشته باشد. در این‌صورت یک راه ایده‌آل برای تهیه توکن مدنظر پیش روی کاربران است. تزریق پول به استخر و دریافت توکن مدنظر درقالب پاداش!
ییلدفارمینگ چه ریسک‌هایی دارد؟ آیا برای همه افراد توصیه می شود؟
باتوجه به سازوکار پیچیده حاکم بر ییلد فارمینگ، باید این حقیقت را پذیرفت که ییلدفارمینگ اساسا کار ساده‌ای نیست. باتوجه به پیچیدگی آن بیشتر به افراد باتجربه، حرفه‌ای و دارای سرمایه بالا توصیه می‌گردد. بنابراین؛ اگر تجربه کافی ندارید، بر روی از دست رفتن سرمایه خود حساب کنید!
از طرفی، باتوجه به ماهیت حوزه دیفای، این پروتکل‌ها اختلال‌هایی در قراردادهای هوشمند دارند، زیرا عموما توسط تیم‌های کوچک با بودجه کم توسعه داده شده‌اند. پس درهنگام قفل کردن دارایی خود در قراردادهای هوشمند، با علم به این موضوع اقدام کنید.
سخن پایانی
شکی نیست که سرمایه‌گذاران جز کسب سود، هدفی از ورود به بازار رمزارزها ندارند. اما این سرمایه‌گذاری و فعالیت از هرنوعی که باشد، باید کاملا آگاهانه انجام گیرد. انجام تحقیق کافی، هدف‌گذاری و تعیین استراتژی از مهم‌ترین ارکان یک سرمایه‌گذاری آگاهانه هستند که میزان ریسک و از دست دادن سرمایه را به حداقل ممکن، کاهش می‌دهند.
