اساساً قراردادهای آتی توافق‌نامه‌هایی هستند که به بازرگانان و سرمایه‌گذاران ارز دیجیتال و تولیدکنندگان کالا اجازه می‌دهند تا قیمت آینده دارایی‌ها یا ارزها را در بازار خرید ارز دیجیتال حدس بزنند. این قراردادها به‌عنوان تعهدی دو‌طرفه عمل می‌کنند که امکان تجارت دارایی‌ها را در آینده (تاریخ انقضا) با قیمتی که در لحظه ایجاد قرارداد توافق شده است، فراهم می‌کند.
ابزار مالی اساسی نوعی قرارداد آتی است که می‌تواند هر دارایی مانند سهام، کالا، ارز، پرداخت سود یا حتی اوراق قرضه باشد. قراردادهای آتی از منظر قراردادهایی استاندارد تنظیم می‌شوند (به‌عنوان توافق‌نامه‌های حقوقی) و در مکان‌های خاص (مبادلات قراردادهای آتی) معامله می‌شوند. بنابراین، قراردادهای آتی تابع قوانین خاصی هستند که ممکن است مثلاً اندازه قراردادها و نرخ بهره روزانه را شامل شود.
در اغلب مواقع، اجرای قراردادهای آتی را برخی مؤسسات تضمین و این امکان را برای طرفین فراهم می‌کنند تا با کاهش ریسک طرف مقابل تجارت کنند. اگرچه اَشکال ابتدایی بازارهای آتی در قرن هفدهم در اروپا ایجاد شده است، بورس برنج دوجیما (ژاپن) به‌عنوان اولین بورس آتی تأسیس‌شده شناخته می‌شود.
در اوایل قرن هجدهم، بیشتر پرداخت‌ها در ژاپن با برنج انجام می‌شد؛ بنابراین، قراردادهای آتی استفاده از راهی برای جلوگیری از خطرهای مرتبط با قیمت ناپایدار برنج را شروع کردند. با ظهور سیستم‌های تجارت الکترونیکی، محبوبیت قراردادهای آتی همراه با طیف وسیعی از کاربردها در کل صنعت از‌جمله در بازار خرید ارز دیجیتال گسترش یافت.
در این مقاله از بلاگ تترلند، قصد داریم قراردادهای آتی و توابع و مکانیزم‌های آن‌ها را بررسی کنیم؛ پس تا پایان مطلب با ما همراه باشید.
توابع قراردادهای آتی (Futures Contracts)
در حوزه صنعت مالی، قراردادهای آتی معمولاً برخی از توابع زیر را انجام می‌دهند:
پوشش و مدیریت ریسک
از قراردادهای آتی می‌توان برای کاهش ریسک خاص در زمینه‌های مختلفی مانند بازار خرید ارز دیجیتال استفاده کرد. به‌عنوان مثال، کشاورزی ممکن است قراردادهای آتی محصولات خود را بفروشد تا مطمئن شود که در آینده با وجود اتفاق‌های نامطلوب و نوسان‌های بازار قیمت مشخصی دریافت می‌کنند.
همچنین، سرمایه‌گذار ژاپنی صاحب اوراق خزانه‌داری ایالات متحده آمریکا ممکن است قراردادهای آتی JPYUSD را با مبلغی برابر با پرداخت کوپن سه‌ماهه (نرخ بهره) به‌عنوان راهی برای قفل‌کردن ارزش کوپن در JPY با نرخ از‌پیش‌تعیین‌شده قرار دهد و در‌نتیجه، دلار آمریکا را بخرد.
اهرم اعتبار
قراردادهای آتی به سرمایه‌گذاران بازار رمزارزها یا دیگر بازارها اجازه می‌دهند تا موقعیت‌های اهرمی ایجاد کنند. با تسویه‌حساب قراردادها در تاریخ انقضا، سرمایه‌گذاران می‌توانند از موقعیت خود استفاده کنند. به‌عنوان مثال، اهرم سه به یک به معامله‌گران اجازه می‌دهد تا سه برابر بیشتر از مانده‌حساب معاملاتی خود در موقعیتی قرار بگیرند.
مواجهه کوتاه‌مدت
قراردادهای آتی به سرمایه‌گذاران خرید ارز دیجیتال اجازه می‌دهند تا به‌صورت کوتاه‌مدت در مواجهه با دارایی قرار بگیرند. وقتی سرمایه‌گذار خرید ارز دیجیتال تصمیم می‌گیرد تا قراردادهای آتی را بدون داشتن دارایی اصلی بفروشد، معمولاً از آن به‌عنوان «موقعیت عادی» یاد می‌شود.
تنوع دارایی
سرمایه‌گذاران می‌توانند در‌معرض دارایی‌هایی قرار گیرند که خرید‌و‌فروش آن‌ها در محل دشوار است. کالاهایی مانند نفت برای تحویل معمولاً هزینه‌بر است و هزینه‌های نگه‌داری زیادی دارد؛ اما با استفاده از قراردادهای آتی، سرمایه‌گذاران و بازرگانان می‌توانند انواع مختلفی از دارایی‌ها را معامله و برای خرید ارز دیجیتال اقدام کنند، بدون اینکه به تجارت فیزیکی نیاز باشد.
کشف قیمت
بازارهای آتی فروشگاهی واحد برای فروشندگان و خریداران (به‌عنوان مثال عرضه و تقاضا برآورده می‌شود) برای چندین کلاس دارایی، مانند کالاها یا ارزها هستند. به‌عنوان مثال، قیمت ارزهای دیجیتال را می‌توان در رابطه با تقاضای واقعی در بازارهای آتی خرید ارز دیجیتال تعیین کرد.
مکانیزم‌های تسویه‌حساب
تاریخ انقضای قرارداد آتی آخرین روز فعالیت‌های تجاری آن قرارداد خاص است. پس‌از‌آن، معاملات متوقف و قراردادها تسویه می‌شود. دو سازوکار اصلی برای تسویه قرارداد آتی وجود دارد:
- تسویه‌حساب فیزیکی: دارایی اساسی بین دو طرف مبادله‌شده درباره قرارداد با قیمت از‌پیش‌تعیین‌شده مبادله می‌شود. طرفی که معامله آن کوتاه‌تر بود (فروخته شد)، تعهد دارد دارایی را به طرفی تحویل دهد که معامله آن طولانی‌تر (خریده‌شده) بوده است.
- تسویه وجه نقد: دارایی اساسی مستقیماً مبادله نمی‌شود. در‌عوض، یک طرف مبلغی را به طرف دیگر پرداخت می‌کند که ارزش دارایی فعلی را منعکس کند. نمونه‌ای معمولی از قرارداد آتی تسویه حساب نقدی، قرارداد آتی نفت است که در آن بشکه نفت مبادله نمی‌شود؛ زیرا تجارت فیزیکی هزاران بشکه نسبتاً پیچیده است.
قراردادهای آتی تسویه‌حساب نقدی راحت‌تر هستند؛ از‌این‌رو، محبوبیت بیشتری از قراردادهای تسویه‌حساب فیزیکی دارند. با‌این‌حال، قراردادهای آتی تسویه‌حساب نقدی ممکن است به دست‌کاری در قیمت دارایی اساسی منجر شود. این نوع دست‌کاری در بازار معمولاً «Banging the Close» نامیده می‌شود. این اصطلاحی است که فعالیت‌های غیر‌عادی تجاری را توصیف می‌کند که وقتی قراردادهای آتی به تاریخ انقضا نزدیک می‌شوند، عمداً سفارش‌ها را مختل می‌کنند.
استراتژی‌های خروج برای قراردادهای آتی (Futures Contracts)
پس از گرفتن موقعیت قرارداد آتی، سه اقدام اصلی وجود دارد که معامله‌گران آتی می‌توانند انجام دهند:
- جبران‌کردن: به عمل بسته‌شدن موقعیت قرارداد آتی با ایجاد معامله‌ای مخالف با همان ارزش اشاره می‌کند. بنابراین، اگر معامله‌گری با ۵۰ قرارداد آتی کوتاه باشد، آن‌ها می‌توانند موقعیتی طولانی با اندازه برابر را باز و موقعیت اولیه خود را خنثی کنند. استراتژی جبران اجازه می‌دهد تا معامله‌گران سود یا زیان خود را قبل از تاریخ تسویه‌حساب به‌دست آورند.
- Rollover: زمانی اتفاق می‌افتد که تاجر پس از جبران قرارداد اولیه خود تصمیم به باز‌کردن موقعیت قرارداد آتی جدید بگیرد، بدین‌صورت که تاریخ انقضا را تمدید می‌کند.
- تسویه‌حساب: اگر معامله‌گر آتی موقعیت خود را جبران یا تسویه نکند، قرارداد در تاریخ انقضا تسویه می‌شود. در این مرحله، طرفین درگیر از‌نظر قانونی موظف‌اند دارایی یا پول نقد خود را با‌توجه‌به موقعیت خود مبادله کنند.
جمع‌بندی
قراردادهای آتی به‌عنوان نوع استاندارد قرارداد پیش‌رو، از‌جمله ابزارهای پرکاربرد در صنعت مالی و بازار خرید ارز دیجیتال و تجارت با آن هستند. عملکردهای گوناگون آن‌ها را برای طیف گسترده‌ای از کاربردها مناسب می‌کند. هنوز‌هم مهم است که قبل از سرمایه‌گذاری وجوه خود، درک مناسبی از سازوکارهای اساسی قراردادهای آتی و بازارهای خاص آن‌ها داشته باشید.
در‌حالی‌که «قفل‌کردن» قیمت دارایی در آینده همراه با شرایط خاص مفید است، همیشه ایمن نیست؛ مخصوصاً وقتی قراردادها با حاشیه معامله می‌شوند. بنابراین، استراتژی‌های مدیریت ریسک اغلب برای کاهش ریسک‌های اجتناب‌ناپذیر مرتبط با تجارت قراردادهای آتی استفاده می‌شوند.
برخی از سودجویان از شاخص‌های تحلیل تکنیکال به‌همراه روش‌های تحلیل فاندامنتال به‌عنوان راهی برای آگاهی از عملکرد قیمت در بازارهای آتی خرید ارز دیجیتال استفاده می‌کنند.
