تبدیل شدن استیبلکوینها به بخش حیاتی وب ۳ و اکوسیستم مالی دیجیتال
استیبل کوین ها با توجه به پیشرفتهایی که کردهاند، بهمرور زمان به یکی از بخشهای حیاتی وب ۳ تبدیل شدهاند.
بسیاری از افراد اکنون این سؤال را مطرح میکنند که آیا استیبل کوین ها که بهعنوان توکنهای دیجیتالی با پشتوانه ارزهای فیات (مانند دلار آمریکا) به نسبت یکبهیک تعریف میشوند، واقعاً میتوانند شرایطی منحصربهفرد برای تسهیل کسبوکارهای OnChain فراهم کنند؟
پاسخ به این پرسش مثبت است. بااینحال، پرسش اصلی این است: قابلیت مهم استیبلکوینها دقیقاً چیست و چه عاملی آنها را از سایر پروژههای مرتبط با بلاکچین متمایز میکند؟
استیبلکوینها؛ از مفهومی ابتدایی تا ستونی مهم در اقتصاد دیجیتال
در روزهای ابتدایی ظهور رمزارزها و فناوری بلاکچین، استیبلکوینها بیشتر بهعنوان مفهومی محدود مطرح بودند که هدف آن تثبیت بازارهای پرنوسان بود. این امر برای حل یک مشکل اساسی ضروری به نظر میرسید: ارائه ابزار مالی که بتواند نقش تثبیتکننده را در اکوسیستم رمزارزها ایفا کند.
ایده اولیه درخصوص این رمزارزها ساده بود: ارائه دارایی دیجیتالی که ارزش ثابت خود را در برابر ارزهای سنتی مانند دلار آمریکا حفظ کند. هدف این کار کمک به معاملهگران رمزارزها برای اجتناب از نوسانهای شدید قیمت توکنهایی مانند بیتکوین و لایتکوین و پیرکوین بود.
اولین استیبلکوین با نام bitUSD در سال ۲۰۱۴ معرفی شد که از پشتیبانی توکن BTS بیتشیرز بهره میبرد. در ابتدا انتظارات از این پروژه زیاد بود؛ اما بهدلیل مشکلات در حفظ نسبت ارزش خود (پگ) شکست خورد و در سال ۲۰۱۸ از بین رفت. این شکست به ایجاد مفهومی جدید منجر شد و بذری را در ذهن خلاقان این حوزه کاشت. این مفهوم بعدها به کلاس دارایی جدیدی تبدیل شد که درحالحاضر، ستون حیاتی اقتصاد دیجیتال محسوب میشود.
تکامل استیبلکوینها؛ فراتر از کاربردهای اولیه
Crowdfundinsider مینویسد که ده سال پساز معرفی اولین استیبلکوین، این فناوری دیگر تنها به تثبیت قیمت محدود نیست. استیبلکوینها اکنون نقشی حیاتی در سیستم مالی جهانی ایفا میکنند. بهعنوان مثال، طبق گزارش ویزا استیبلکوینها در دوازده ماه گذشته حدود ۲۲/۵ تریلیون دلار تراکنش مالی را تسهیل کردهاند. این گزارش اشاره میکند که تقریباً ۱۸۰ میلیارد دلار استیبلکوین درگردش وجود دارد که طی پنج سال گذشته حدود ۴۰۰ برابر رشد کرده است.
برای درک بهتر این ارقام، باید در نظر گرفت که ویزا در سال ۲۰۲۳ حجم کل تراکنشهای مالی خود را ۱۴/۸ تریلیون دلار اعلام کرده بود. همچنین، مسترکارت در همان سال تراکنشهایی با حجم کل ۹/۰۳ تریلیون دلار را پردازش کرد و پیپال نیز حجم کل تراکنشهای خود را ۱/۵۳ تریلیون دلار گزارش داد.
با درنظرگرفتن این ارقام، ممکن است به نظر برسد که استیبلکوینها از این غولهای مالی سنتی پیشی گرفتهاند؛ اما در واقعیت موضوع پیچیدهتر است. تراکنشهای ویزا و مسترکارت بیشتر شامل خریدهای روزانه مصرفکنندگان برای کالاها و خدمات است.
در مقابل، تراکنشهای استیبلکوینها عمدتاً مربوط به فعالیتهایی مانند معاملات رمزارزی در صرافیهای متمرکز و فعالیتهای مالی غیرمتمرکز (DeFi) و تأمین نقدینگی در صرافیهای متمرکز و غیرمتمرکز (DEXes) است. این فعالیتها که ماهیتی تجاریتر دارند، بهطور طبیعی حجم تراکنش بیشتری از پرداختهای روزانه مصرفکنندگان تولید میکنند. به عبارت دیگر، تراکنشهای استیبلکوینها بیشتر شبیه به فعالیتهای بازارهای مالی است تا تراکنشهای پرداختی روزمره.
استفاده از استیبلکوینها در اقتصادهای پیشرفته و درحالتوسعه
دادههای نظرسنجی تیم تحقیقاتی Onchain نشان میدهد که استیبلکوینها عمدتاً برای سه هدف اصلی استفاده میشوند: معامله و سرمایهگذاری و ذخیره ارزش. بااینحال، تفاوتهای زیادی در نحوه استفاده از این توکنها در اقتصادهای مختلف وجود دارد.
در اقتصادهای پیشرفته، استفاده از استیبلکوینها بیشتر بر معامله و ذخیره ارزش متمرکز است. این در حالی است که در اقتصادهای نوظهور و در حال توسعه معاملهها غالب هستند و استفاده از استیبلکوینها برای حوالهها نیز روند روبهرشدی را نشان میدهد.
اگرچه استیبلکوینها رشد چشمگیری کردهاند، هنوز ازنظر تعداد کاربران منحصربهفرد فاصله زیادی با شبکههای پرداخت سنتی دارند. برای نمونه، تعداد کل آدرسهای کیفپول فعال برای تراکنشهای استیبلکوینها بین نوامبر ۲۰۲۳ تا نوامبر ۲۰۲۴، حدود ۱۹۵ میلیون بوده است.
در مقابل، ویزا در سال ۲۰۲۳ به ۳/۹ میلیارد دارنده کارت در سراسر جهان خدمات ارائه داده و مسترکارت نیز در همان دوره حدود ۲/۶ میلیارد کارت فعال داشته است. همچنین، پیپال ۴۲۹ میلیون حساب فعال را در همین مدتزمان گزارش کرده است.
با وجود این آمارها، استیبل کوین ها یکی از معدود نوآوریهای وب ۳ هستند که توانستهاند به تطابقی پایدار بین محصول و نیاز بازار دست یابند. این امر بهویژه در بازارهای نوظهور مشهود است که تقاضای زیادی برای داراییهای دیجیتال پایدار وجود دارد. نقش استیبلکوینها در تسهیل تراکنشها و ذخیره ارزش و تکامل ساختارهای مالی غیرمتمرکز نشان میدهد که آنها بخش حیاتی از آینده اقتصاد دیجیتال خواهند بود.