اکثر افرادی که در حوزه خرید ارز دیجیتال و تجارت با ارزهای دیجیتال سرمایه‌گذاری می‌کنند یا در رویدادهای عرضه اولیه سکه (ICO) شرکت می‌کنند، معمولاً نگران دو موضوع هستند: ۱. بازگشت سرمایه (ROI) که نشان‌دهنده سودهایی است که سرانجام از سرمایه‌گذاری اولیه به‌دست می‌آورند؛ ۲. میزان ریسک مربوط به سرمایه‌گذاری که وقتی ریسک‌ها خیلی زیاد باشد، ممکن است سرمایه‌گذاران سرمایه اولیه خود را به‌صورت مقطعی یا کلی از دست بدهند که به ROI منفی منجر می‌شود.
طبیعتاً هرگونه سرمایه‌گذاری با ریسک همراه است. با‌این‌حال، ریسک در مواقعی که سرمایه‌گذار به‌طور غیرمنتظره درگیر طرح پانزی یا هرمی می‌شود، بسیار افزایش می‌یابد. بنابراین، توانایی شناسایی این طرحها و درک نحوه عملکرد آن‌ها در بازار خرید ارز دیجیتال از اهمیت بسیاری برخوردار است. طرح پانزی در سیستم‌های متفاوتی طراحی و اجرا می‌شود که در این مقاله از بلاگ تترلند، طرح پانزی مربوط به تجارت در بازار خرید ارز دیجیتال را بررسی خواهیم کرد.
طرح پانزی چیست؟
طرح‌های پانزی از نام نام چارلز پانزی، کلاه‌بردار ایتالیایی، برگرفته شده است که به آمریکای‌شمالی نقل‌مکان کرد و به‌دلیل جعل سیستم پول‌سازی خود معروف شد. در اوایل دهه ۱۹۲۰، پانزی موفق شد با استفاده از طرح خود که بیش از یک سال ادامه یافت، از صدها قربانی کلاه‌برداری کند.
اساساً طرح پانزی نوعی کلاه‌برداری است که با استفاده از سرمایه سرمایه‌گذاران قدیمی و جدید، اولین سودهایی که وعده می‌داد، پرداخت می‌کرد. مشکل چنین طرحی این است که به‌هیچ‌وجه به سرمایه‌گذاران پیشین و بی‌فایده پولی پرداخت نمی‌شود. برای مثال، پروژه‌ها و طرح‌های پانزی مربوط به حوزه خرید ارز دیجیتال و فروش آن اجرا شده است که ازجمله آن‌ها میتوان به Cryptotab و Doubleway و Bank of Tron اشاره کرد.
طرح پانزی چگونه اجرا می‌شود؟
- مروّج این طرح فرصت سرمایه‌گذاری ۱۰۰۰دلاری از یکی از سرمایه‌گذاران می‌گیرد. به آن شخص قول می‌دهد تا ارزش اولیه را همراه با سود ۱۰درصد در پایان دوره‌ای از‌پیش‌تعیین‌شده (مثلاً ۹۰روزه) بازپرداخت کند.
- مروّج پانزی می‌تواند دو سرمایه‌گذار اضافی را قبل از کامل‌شدن دوره ۹۰روزه تأمین کند. وی سپس از ۲۰۰۰ دلار جمع‌آوری‌شده از سرمایه‌گذاران دو و سه، ۱۱۰۰ دلار به اولین سرمایه‌گذار پرداخت خواهد کرد. همچنین، احتمالاً اولین سرمایه‌گذار را به سرمایه‌گذاری مجدد ۱۰۰۰دلاری تشویق خواهد کرد.
- شخص کلاه‌بردار با گرفتن پول از سرمایه‌گذاران جدید می‌تواند بازده وعده‌داده‌شده را به سرمایه‌گذاران اولیه پرداخت کند و آن‌ها را به سرمایه‌گذاری مجدد متقاعد و افراد بیشتری را دعوت کند. با رشد سیستم، مروّج باید سرمایه‌گذاران جدیدتری را برای پیوستن به این طرح پیدا کند؛ وگرنه نمی‌تواند بازده وعده‌داده‌شده را پرداخت کند.
- درنهایت، این طرح ناپایدار می‌شود و مروّج یا با پولی که در دست دارد، گرفتار یا ناپدید می‌شود.
طرح پانزی درمقابل طرح هرمی
وقتی از طرح پانزی صحبت می‌شود، ممکن است فکر کنید که پانزی با طرح هرمی شباهت‌ها و تفاوت‌هایی دارد. درادامه، برخی از تفاوت‌ها و شباهت‌های این دو طرح را به‌اختصار بیان می‌کنیم.
شباهت‌ها
هر دو طرح نوعی تقلب مالی است که با وعده بازده زیاد قربانیان را به سرمایه‌گذاری متقاعد می‌کند. برای موفقیت و فعال‌ماندن، هر دو طرح به ورودی منظم پول سرمایه‌گذاران جدید نیاز دارند. معمولاً این طرحها محصولات یا خدمات واقعی را ارائه نمی‌دهند.
تفاوت‌ها
طرح‌های پانزی معمولاً به‌عنوان خدمات مدیریت سرمایه‌گذاری ارائه می‌شوند؛ جایی که شرکت‌کنندگان معتقدند بازدهی که به‌دست می‌آورند، نتیجه سرمایه‌گذاری قانونی است. متقلب اساساً یکی از مبالغ را می‌پردازد تا به دیگری منتقل کند.
درمقابل، برنامه‌های هرمی مبتنی‌بر بازاریابی شبکه‌ای است و شرکت‌کنندگان برای کسب درآمد، اعضای جدید استخدام می‌کنند. بنابراین، هر‌یک از شرکت‌کنندگان قبل از انتقال پول به بالای هرم، حق کمیسیون می‌گیرند.
چگونه از خود درمقابل این طرحها محافظت کنیم؟
- شکاک باشید. فرصت‌های سرمایه‌گذاری‌ای که با حداقل سرمایه‌گذاری در بازار خرید ارز دیجیتال بازدهی سریع یا چشمگیری را نوید می‌دهد، احتمالاً غیر‌واقعی است. این امر به‌ویژه درباره سرمایه‌گذاری‌هایی بیشتر صدق می‌کند که درباره آن‌ها کاملاً ناآشنا باشید یا درکشان دشوار باشد. اگر خیلی درست و رؤیایی به‌نظر برسد، احتمالاً این‌چنین است.
- مراقب فرصت‌های ناخواسته باشید. دعوت غیرمنتظره برای شرکت در فرصت سرمایه‌گذاری بلند‌مدت معمولاً یکی از نشانه‌هاست. درباره فروشنده تحقیق کنید و دقیق پرس‌وجو کنید. نهادی که فرصت سرمایه‌گذاری را تبلیغ می‌کند، باید بررسی شود. نهادهای حاکم مناسب و شناخته‌شده روی مشاور مالی معتبر در‌زمینه خرید ارز دیجیتال یا دیگر زمینه‌ها و کارگزار یا کارگزاری نظارت می‌کنند.
- به‌آسانی و به‌سرعت اعتماد نکنید. فراموش نکنید که سرمایه‌گذاری‌های قانونی باید به‌طور قانونی ثبت شود. اولین اقدام شما باید درخواست اطلاعات ثبت‌نامی باشد. اگر فرصت سرمایه‌گذاری ثبت نشده باشد، باید توضیح مفصل و قانع کننده‌ای ارائه شود.
- مطمئن شوید که الگوریتم و برنامه کلی سرمایه‌گذاری را درک کرده‌اید. هرگز نباید در طرحی سرمایه‌گذاری کنید که درک کاملی از آن ندارید. مطمئن شوید که از منابع معتبر استفاده می‌کنید و درباره فرصت‌های سرمایه‌گذاری که محرمانه است، بسیار محتاط عمل می‌کنید.
- گزارش کنید. هر‌زمان که سرمایه‌گذاران حوزه خرید ارز دیجیتال یا فروش آن‌ها با طرح هرمی یا پانزی روبه‌رو می‌شوند، باید این موارد را به مقام‌های مرتبط گزارش دهند. این مسئله باعث می‌شود تا سرمایه‌گذاران آینده را از قربانی‌شدن درمقابل این نوع کلاه‌برداری‌ها محافظت کنید.
آیا بیتکوین نوعی طرح هرمی یا پانزی است؟
در بازار خرید ارز دیجیتال، ممکن است برخی استدلال کنند که بیتکوین نوعی طرح هرمی بزرگ است؛ اما این مسئله درست نیست. بیتکوین صرفاً ارز دیجیتال است؛ ارز دیجیتال غیرمتمرکزی که به‌واسطه الگوریتم‌های ریاضی و رمزنگاری تأمین می‌شود و میتوان از آن برای خرید کالا و خدمات استفاده کرد.
درست مثل پول فیات، ارزهای رمزنگاری‌شده نیز می‌توانند در برنامه‌های هرمی یا سایر فعالیت‌های غیرقانونی استفاده شوند؛ اما این بدان‌معنا نیست که ارزهای رمزنگاری‌شده یا فیات هرمی هستند.
جمع‌بندی
برای ورود به بازار خرید ارز دیجیتال و تجارت با آن‌ها، آگاهی و شناخت طرح پانزی و دیگر طرحها ضرروی است. اگر قصد سرمایه‌گذاری و تجارت در‌زمینه خرید ارز دیجیتال را دارید، دانستن این نکات باعث حفظ هرچه بیشتر سرمایه شما می‌شود و خطرهای احتمالی را کاهش می‌دهد.
