سال ۲۰۲۲ سال دشواری برای فعالان بازارهای مالی بود و از بازارهای سهام گرفته تا بازار رمزارزها همه با افت‌های چشمگیری روبه‌رو شدند. بسیاری از بازارهای سرمایه سال ۲۰۲۲ را با بازده‌های منفی به‌پایان بردند و بازار ارزهای دیجیتال نیز از این موج نزولی بی‌نصیب نماند و رمزارزها از بیت کوین گرفته تا آلت کوین‌های بی‌‌نام‌و‌نشان، با زیان‌های هنگفت کام سرمایه‌گذاران خود را تلخ کردند.
درحال‌حاضر، قیمت بیت کوین، طلایهدار بازار رمزارزها، در‌مقایسه‌با مدت‌زمان مشابه سال گذشته، دست‌کم ۶۰درصد کاهش یافته و اتریوم، ملکه بازار، نیز حداقل ۶۶درصد از ارزش خود را از دست داده است. دیگر آلت کوین‌های هم اوضاع بسامانی ندارند و برخی از آن‌ها تا ۹۰درصد از ارزششان را از دست داده‌اند و به‌تعبیر خودمانی، با خاک یکسان شده‌اند.
سال گذشته درست در همین ایام، برخی از تحلیلگران مدعی بودند که تورم گذرا خواهد بود و بانک مرکزی آمریکا موسوم به فدرال رزرو رغبتی به افزایش نرخ بهره ندارد. بااین‌حال، آنچه در واقعیت اتفاق افتاد، فرسنگ‌ها با این گمانه‌زنی‌ها فاصله داشت و علاوه‌بر افزایش پیاپی نرخ بهره در بانک‌های مرکزی مختلف، تورم نیز همچنان میهمان اقتصاد جهان خواهد بود.
در ژانویه۲۰۲۲، اتریوم در محدوده قیمتی ۳,۸۰۰ دلار میان معامله‌گران دادوستد می‌شد و بیت کوین نیز ارزشی بیش از ۴۸هزار دلار داشت؛ اما با به‌صدادرآمدن ناقوس جنگ فدرال رزرو علیه تورم، این دو رمزارز طلایهدار به ورطه سقوط افتادند و بخش عمده‌ای از ارزششان را از دست دادند.
سال گذشته، سال بسیار دشوار و درعین‌حال پرفراز‌و‌نشیبی برای بازار ارزهای دیجیتال بود و کمتر کسی توانست از کوران زیان‌های ناشی از افت‌های پیاپی قیمت‌ها در امان بماند. اکنون پرسشی که در محافل رمزارز مطرح می‌شود، این است که آیا قرار است این شرایط در سال جدید میلادی هم ادامه پیدا کند و همچنان شاهد به‌درازا‌کشیدن زمستان رمزارزی خواهیم بود یا نه؟
زمستان رمزارزی چه وقتی از بازار رخت برمی‌بندد؟
فعالان کهنه‌کار بازار رمزارزها با چرخه‌های پیاپی و چندین‌ساله رشد و سقوط بیگانه نیستند. با نگاهی گذار به نمودار تغییرات قیمتی بیت کوین از ابتدای عرضه آن تا‌به‌امروز، می‌توان به نکته‌های مهمی پی برد. برای مثال، در سال ۲۰۱۸، بهای بیت کوین پس از ثبت اوج تاریخی تازه‌ای در محدوده ۲۰هزار دلار، به‌یک‌باره سقوط کرد و با افتی ۸۴درصدی به کف ۳هزار دلار هم رسید.
درادامه، این رمزارز پیش‌گام توانست با احیای توان خود دوباره روی مدار رشد قرار بگیرد و تا نوامبر۲۰۲۰، موفق شد سنگر ۱۷هزار دلار را بازپس گیرد. می۲۰۲۱، بیت کوین بار‌دیگر فعالان بازار را شگفت‌زده کرد و با افتی ۵۰درصدی روبه‌رو شد؛ اما تا روزهای پایانی سال، توانست بار‌دیگر رکورد قیمتی تاریخی‌اش در محدوده ۶۹هزار دلار را تکرار کند.
با وجود تمامی این افت‌وخیزها، بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که سقوط کنونی بازار با دفعات پیشین بسیار متفاوت است و جو کلی حاکم بر اقتصاد جهانی می‌تواند زمستان رمزارزی را از آنچه انتظار می‌رود، طولانی‌تر کند. دیوید کمرر (David Kemmerer)، مدیرعامل کوین‌لجر، در‌این‌باره میگوید:
این بار زمستان رمزارزی از داستان متفاوتی حکایت می‌کند و بعید است به این زودی‌ها به‌پایان برسد. دلیل آن هم ساده است: درحال‌حاضر، اقتصاد جهانی با رکودی سراسری و تورمی مهارناپذیر دست‌وپنجه نرم می‌کند. این تورم در نیم‌قرن اخیر بی‌سابقه بوده و به افزایش پیاپی هزینه‌های تأمین اعتبار و استقراض دامن زده است. دلیل دیگر اینکه تهاجم روسیه به اوکراین دورنمای امنیت بین‌المللی را دستخوش تغییر کرده و خود به نایقینی بیشتر در بازارها افزوده است.
بیت کوین دارایی بسیار نوپایی است و پیشینه تغییرات قیمتی آن چندان طول‌ودراز نیست تا بتوان ردپای تأثیر رکودهای اقتصادی را بر قیمت آن پیدا کرد. علاوه‌براین، بعد از رکود بزرگ سال ۲۰۰۸ و عرضه بیت کوین، این رمزارز برای نخستین‌بار است که با رکودی سرتاسری در گستره اقتصاد جهانی روبه‌رو می‌شود.
افزایش نرخ بهره؛ عامل سقوط بازارها
بازارهای مالی از سال ۲۰۰۹ تا انتهای سال ۲۰۲۱، روند صعودی بسیار قدرتمند و پیوسته‌ای را تجربه کردند. مجموع ارزش این بازارها در ابتدای سال ۲۰۲۲ در‌مقایسه‌با سال ۲۰۰۹ بیش از هفت برابر رشد کرده بود. بااین‌حال، با وزیدن بادهای مخالفی همچون تورم دامنه‌دار و رشد پیاپی نرخ بهره، این بازارها به سراشیبی کاهش ارزش افتادند و کام سرمایه‌گذاران خود را تلخ کردند.
دلیل این رخداد هم بسیار ساده است. با افزایش نرخ بهره، نقدینگی از چرخه بازارهای مالی خارج و روانه حساب‌های بانکی می‌شود. دراین‌میان، دارایی‌های پرریسک‌تری همچون رمزرازها بیش از دارایی‌های سنتی مانند سهام آسیب می‌بینند و با افت شدید ارزش مواجه می‌شوند.
برای آنکه بدانیم زمستان رمزارزی تا چه زمانی به‌طول می‌انجامد، باید سراغ واکاوی تورم برویم و دریابیم تا کِی این پدیده میهمان اقتصادی جهانی خواهد بود. با کاهش تورم و عقب‌نشینی فدرال رزرو از سیاست افزایش نرخ بهره، انتظار می‌رود که بازارهای مالی ازجمله بازار رمزارزها بتوانند کمی قد راست کنند و از چنبره افت‌های دامنه‌دار خلاص شوند.
در همین زمینه، نیک ساپورانو (Nick Saporano)، مدیرعامل یکی از شرکت‌های فعال در حوزه پرداخت میگوید:
آخرین بازار نزولی رمزارزها دو سال طول کشید. اگر قرار باشد در به همان پاشنه بچرخد، دست‌کم باید یک سال دیگر برای پایان بازار نزولی صبر کنیم.
پیش‌بینی قیمت بیت کوین در سال ۲۰۲۳
بیت کوین سال گذشته میلادی را با قیمتی در محدوده ۱۶,۸۰۰ دلار به‌پایان رساند. اگر پیامدهای ناشی از ورشکستگی پلتفرم FTX همچنان ادامه پیدا کند، سقوط بیشتر بهای بیت کوین دور از انتظار نخواهد بود. کتی وود (Cathie Wood)، مدیرعامل پرآوازه شرکت آرک اینوست (Ark Invest)، یکی از مدافعان سرسخت بیت کوین، در‌این‌باره میگوید:
با رسوایی مالی گردانندگان مجموعه FTX، احتمال می‌رود که نهادهای مالی بزرگ دست‌کم در کوتاه‌مدت از سرمایه‌گذاری در بازار رمزارزها کنار بکشند.
این در حالی است که کتی وود پیش‌تر گفته بود که بهای بیت کوین تا سال ۲۰۳۰ به یک‌میلیون دلار خواهد رسید! با‌توجه‌به شرایط حاکم بر اقتصاد جهانی و بحران‌های دامنه‌دار ناشی از ورشکستگی‌های نهادهای مالی فعال در حوزه رمزارزها، افت دوباره قیمت بیت کوین تا محدوده ۱۰هزار دلار دور از انتظار نیست.
تحلیلگران مؤسسه جی‌پی مورگان نیز بر این باورند که بیت کوین هنوز به کف خود در این چرخه نرسیده است. آنان می‌گویند که احتمال دارد بهای این رمزارز تا محدوده ۱۳هزار دلار نیز افت پیدا کند. برخی از تحلیلگران نیز با محاسبه بهای تمام‌شده هر واحد بیت کوین از عملیات استخراج، پیش‌بینی می‌کنند که کف قیمت این رمزارز در این چرخه نزولی برابر با ۱۵هزار دلار خواهد بود.
جمع‌بندی
برآیند دیدگاه‌های تحلیلگران نشان می‌دهد که زمستان رمزارزی دست‌کم تا پایان تابستان سال جاری میلادی رخت برنخواهد بست. علاوه‌بر عوامل داخلی، عوامل خارجی همچون تورم و نرخ بهره نیز بر بازار رمزارزها تأثیر انکارناپذیری می‌گذارند و بدون در‌اختیار‌داشتن دورنمایی روشن از شاخص‌های اقتصاد جهانی، نمی‌توان سمت‌وسوی حرکت قیمت‌ها در سال جاری را به‌طوردقیق پیش‌بینی کرد.
با تمام این تفاصیل، انتظار می‌رود که در سه‌ماهه پایانی سال ۲۰۲۳ ورق به‌نفع بازارهای مالی بازگردد و با کاهش تورم و افت نرخ بهره، زمینه برای آغاز روند صعودی تازه فراهم شود.
