تحلیل تکنیکال یا تجزیهوتحلیل فنی (TA)، نوعی تحلیل است که هدف آن پیشبینی رفتار آینده بازار براساس دادهها و قیمتهای قبلی است. رویکرد TA بهطور گستردهای برای سهام و داراییهای دیگر در بازارهای مالی سنتی اعمال میشود. تحلیل تکنیکال جزء اصلی حوزه تجارت با ارزهای دیجیتال و خرید ارز دیجیتال است.
برخلاف تحلیل فاندامنتال یا بنیادی (FA) که فاکتورهای متعددی را درباره قیمت دارایی در نظر میگیرد، TA کاملاً روی دادههای قیمتی جدید و قدیم متمرکز است. بنابراین، از آن بهعنوان ابزاری برای بررسی نوسانهای قیمت و خرید و فروش ارز دیجیتال و دادههای حجمی دارایی استفاده میشود. بسیاری از معاملهگران برای شناسایی روندها و فرصتهای مناسب تجارت نیز از این تحلیل استفاده میکنند.
درحالیکه اشکال ابتدایی تحلیل تکنیکال از قرن هفدهم در آمستردام و در ژاپن از قرن هجدهم پدیدار شد، TA مدرن اغلب به فعالیتهای چارلز داو برمیگردد. داو، روزنامهنگار مالی و بنیانگذار والاستریت ژورنال، اولین کسی بود که مشاهده کرد داراییها و بازارهای فردی معمولاً در روندی حرکت میکنند که میتوانند تقسیمبندی و بررسی شوند. بعداً فعالیتهای او «نظریه داو» را بهوجود آورد که تحولات بعدی را در تحلیل تکنیکال شکل داد.
در مراحل اولیه، رویکرد ابتدایی تحلیل تکنیکال مبتنیبر ورقهای دستی و محاسبات دستی بود؛ اما با پیشرفت تکنولوژی و محاسبات مدرن، TA گستردهتر شد و اکنون ابزار مهمی برای بسیاری از سرمایهگذاران ارزهای دیجیتال در حوزه خرید ارز دیجیتال و تجارت با آن است. در این مقاله از بلاگ تترلند، تحلیل تکنیکال، شاخصها، مزایا و معایب آن را بررسی خواهیم کرد.
نحوه عملکرد تحلیل تکنیکال (Technical Analysis) چگونه است؟
همانطورکه گفتیم، TA اساساً مطالعه قیمت فعلی و قبلی دارایی یا ارز دیجیتال است. فرض اصلی تحلیل تکنیکال این است که نوسانهای قیمت ارز تصادفی نیستند و بهطورکلی در طول زمان به روندهای شناساییشدنی تبدیل میشوند.
هسته اصلی TA تجزیهوتحلیل نیروهای بازار عرضه و تقاضا است که نشاندهنده اتفاقات کلی بازار خرید ارز دیجیتال هستند. بهعبارتدیگر، قیمت ارز بازتاب مقدار خرید و فروش است.
نکته مهم این است که تحلیل تکنیکال در بازارهایی که در شرایط عادی با حجم و نقدینگی زیاد فعالیت میکنند، مطمئنتر و مؤثرتر است. بازارهای پرحجم کمتر درمعرض دستکاری قیمت و تأثیرات غیرعادی خارجی هستند که میتوانند سیگنالهای غلط ایجاد و TA را بیفایده کنند.
بهمنظور بررسی قیمتها در بازار خرید ارز دیجیتال و درنهایت یافتن فرصتهای مطلوب، معاملهگران از انواع ابزارهای نمودار معروف بهعنوان شاخص استفاده میکنند. شاخصهای تجزیهوتحلیل فنی میتواند به معاملهگران کمک کند تا روند موجود را شناسایی کنند و اطلاعات مشخصی را درزمینه روندهایی ارائه دهند که ممکن است در آینده پدیدار شوند.
ازآنجاکه شاخصهای TA جایگزین نیستند، برخی از معاملهگران از چندین شاخص بهعنوان راهی برای کاهش ریسکها استفاده میکنند.
شاخصهای متداول تحلیل تکنیکال (Technical Analysis)
معمولاً تریدرهایی که از تحلیل تکنیکال استفاده میکنند، شاخصها و معیارهای مختلفی را برای تعیین روند بازار براساس نمودارها و اقدامات قیمتی خرید ارز دیجیتال و تجارت با آن بهکار میگیرند. در میان شاخصهای متعدد تجزیهوتحلیل فنی، میانگین متحرک ساده (SMA) یکی از شاخصهای پرکاربرد و مشهور است. همانطورکه از نام SMA پیداست، براساس قیمتهای پایانی ارز در بازه زمانی مشخصی محاسبه میشود.
میانگین متحرک نمایی (EMA) نسخهای اصلاحشده از SMA است که قیمتهای نهایی اخیر را بیشتر از قیمتهای قدیمیتر اندازهگیری میکند. شاخص دیگری که معمولاً بهکار میرود، شاخص مقاومت نسبی (RSI) است که بخشی از نوعی شاخص است که بهعنوان نوسانگر شناخته میشود.
برخلاف میانگین متحرک ساده که بهراحتی تغییرات قیمت را در طول زمان ردیابی میکند، نوسانگرها فرمولهای ریاضی را برای دادههای قیمتگذاری اعمال و سپس مطالعاتی را بررسی میکنند که در محدودههای ازپیشتعریفشده قرار دارند. در RSI، این محدوده از ۰ تا ۱۰۰ است.
شاخص Bollinger Bands (BB) نوعی نوسانگر دیگر است که در بین معاملهگران بسیار محبوب است. نشانگر BB از دو باند جانبی تشکیل شده است که در اطراف یک خط میانگین متحرک جریان دارند. این شاخص برای ردیابی شرایط احتمالی خرید و فروش بیشازحد و اندازهگیری نوسانهای بازار خرید ارز دیجیتال استفاده میشود.
مزایا و معایب تحلیل تکنیکال (Technical Analysis)
گرچه تحلیل تکنیکال بهطور گسترده در انواع بازارها استفاده میشود، ازنظر بسیاری از متخصصان روشی بحثبرانگیز است و گاهی از آن بهعنوان «پیشگویی خودکفا» یاد میشود. از چنین اصطلاحی برای توصیف وقایعی استفاده میشود که فقط به این دلیل اتفاق میافتد که تعداد زیادی از افراد تصور میکنند که این اتفاق میافتد.
منتقدان معتقدند در شرایط بازارهای مالی، اگر تعداد زیادی از بازرگانان و سرمایهگذاران به انواع یکسانی از شاخصها مانند خطوط حمایت یا مقاومت اعتماد کنند، احتمال عملکرد این شاخصها افزایش مییابد. درمقابل، بسیاری از طرفداران تحلیل تکنیکال معتقدند که هر نمودار روشی خاص برای تجزیهوتحلیل نمودارها و استفاده از بسیاری از شاخصهای وجود دارد. این یعنی استفاده از همان استراتژی خاص برای تعداد زیادی از تجار عملاً غیرممکن است.
از مزایای مهم تحلیل تکنیکال این است که به دادههای کمّی متکی است. به همین ترتیب، چهارچوبی را برای بررسی عینی تاریخچه قیمتی فراهم میکند و برخی از حدسهایی که با رویکرد کیفیتر تحلیل فاندامنتال ارائه میشود، از بین میبرد.
تحلیل فاندامنتال (Fundamental Analysis) درمقایسهبا تحلیل تکنیکال (Technical Analysis)
پیشفرض اصلی تحلیل تکنیکال این است که قیمتهای بازار درحالحاضر تمام عوامل اساسی مربوط به دارایی خاصی را منعکس میکند؛ اما برخلاف رویکرد TA که عمدتاً بر دادهها و حجم قیمت زمانی (نمودارهای بازار) متمرکز است، تحلیل فاندامنتال (FA) استراتژی تحقیق گستردهتری را اتخاذ میکند که تأکید بیشتری بر عوامل کیفی دارد.
تحلیل فاندامنتال معتقد است که عملکرد آینده ارز دیجیتال یا دارایی به چیزهای دیگری بیش از دادههای زمانی وابسته است. اساساً تحلیل فاندامنتال روشی است که برای برآورد ارزش ذاتی شرکت یا تجارت یا ارز دیجیتال براساس طیف گستردهای از شرایط خُرد و کلان اقتصادی، مانند مدیریت و شهرت شرکت، رقابت در بازار، نرخ رشد و سلامت صنعت استفاده میشود.
بنابراین، ممکن است در نظر بگیریم که برخلاف تحلیل تکنیکال که عمدتاً بهعنوان ابزاری برای پیشبینی عملکرد قیمت و رفتار بازار استفاده میشود، تحلیل فاندامنتال باتوجهبه زمینه و ظرفیت آن روشی است برای تعیین اینکه مثلاً رمزارزی بیش از حد ارزشگذاری شده است یا خیر.
درحالیکه تحلیل از تکنیکال بیشتر معاملهگران کوتاهمدت بازار ارزهای دیجیتال استفاده میکنند، تحلیل فاندامنتال را بیشتر مدیران صندوق و سرمایهگذاران بلندمدت ترجیح میدهند. بااینحال، با وجود پرداختن به دادههای تجربی، تحلیل تکنیکال هنوز تحتتأثیر جهتگیریهایی است. علاوهبراین، تجزیهوتحلیل فنی ممکن است در دورههایی که بازارها الگو یا روند مشخصی ارائه نمیدهند، شکست بخورد.
جمعبندی
علاوهبر انتقادها و بحثهای طولانیمدت درباره اینکه تحلیل تکنیکال بهتر است یا تحلیل فاندامنتال، بسیاری از شاخصهای TA و FA بهعنوان انتخابی منطقیتر در نظر گرفته شدهاند. درحالیکه تحلیل فاندامنتال معمولاً به استراتژیهای سرمایهگذاری بلندمدت مربوط میشود، تحلیل تکنیکال ممکن است اطلاعات روشنی درباره شرایط بازار کوتاهمدت برای خرید ارز دیجیتال یا فروش آن ارائه دهد که ممکن است برای سرمایهگذاران مفید باشد.