اگر بیت کوین در حوزه قضایی مرتبط با شهروندان به‌عنوان ارز قانونی در نظر گرفته شود، آنان می‌توانند از بیت کوین به‌عنوان نوعی پرداخت استفاده کنند. بانک‌های مرکزی و تنظیم‌کننده‌های یک کشور به‌طور‌کلی تصمیم می‌گیرند که پول قانونی در اقتصاد آن‌ها چیست. این بدان‌معناست از هر شکل ارزشی که آن‌ها به‌عنوان مناقصه قانونی مناسب بدانند، برای پرداخت کالاها در فروشگاه‌های آن کشور می‌توان استفاده کرد. به‌عنوان مثال، اسکناس‌های ۱۰دلاری و سکه‌های ۵۰دلاری در ایالات متحده پول قانونی هستند.
در این مطلب از بلاگ تترلند با کشورهایی آشنا می‌شویم که در آن‌ها بیت کوین به‌عنوان ارزی قانونی پذیرفته شده است. پس تا پایان مطلب با ما همراه باشید.
استفاده از بیت کوین به‌عنوان ارز قانونی به چه معناست؟
تبدیل بیت کوین (BTC) به‌عنوان پول قانونی بدین‌معنی است که وقتی شخصی می‌خواهد برای یک فنجان قهوه پول بپردازد، از بیت کوین می‌تواند برای پرداخت آن استفاده کند. بدون اینکه بانک مرکزی بیت کوین را به‌عنوان ارز قانونی اعلام کند، خطر پذیرش بیت کوین برای کالاهای فروخته‌شده با مغازه‌داران خواهد بود. اگر بانک مرکزی به‌صراحت بیت کوین را به‌عنوان ارز قانونی اعلام کرده باشد، آن‌گاه به شکل رسمی مبادله ارزش در اقتصاد تبدیل می‌شود.
ظهور بیت کوین و چند ارز دیجیتال غیرمتمرکز دیگر نیز چندین بانک مرکزی را وادار کرده است تا ارزهای دیجیتال را به‌عنوان جایگزین قوی‌تری برای ارزهای فیات در نظر بگیرند. در‌نتیجه، بسیاری از کشورها از‌جمله چین، بریتانیا، ایالات متحده و هند همگی روی ارزهای دیجیتال بانک مرکزی خود (CBDC) کار می‌کنند.
در این کشورها، منطق پذیرش ارزهای دیجیتال دستیابی به قابلیت ردیابی و کنترل بهتر هر واحد پول در اقتصاد است. این قابلیت ردیابی به آن‌ها در محاسبه دقیق مالیات و شناسایی پول‌شویی‌ها کمک می‌کند؛ اما مهم‌تر از آن، شناسایی هرگونه انباشت ثروت و اتخاذ سیاست‌هایی برای حفظ آن در اقتصادشان است.
چه عواملی پذیرش بیت کوین را در یک کشور به‌عنوان ارز قانونی تسریع می‌کند؟
معمولا عوامل کلان اقتصادی بسیاری وجود دارند که یک کشور به‌دنبال مدیریت آن‌ها از‌طریق پذیرش ارز دیجیتال به‌عنوان ارز قانونی است. برای تبدیل بیت کوین به ارز قانونی، باید اقدامات گسترده‌ای از پیش تعیین شود. باوجوداین، بانک‌های مرکزی در حال ورود به ارزهای دیجیتال هستند. کشورهایی با مشکلات اساسی‌تری وجود دارند که تنها نسخه دیجیتالی ارز فیات ممکن است آن‌ها را حل نکند.
به‌عنوان مثال، کشورهایی مانند آرژانتین و ونزوئلا سال‌ها دچار تورم شدید بودند و می‌توانستند با نوعی ارز کار کنند که ارزشی بسیار فراتر از اقتصاد آن‌ها به‌دست می‌آورد. کشورهایی مانند السالوادور، پاناما، گواتمالا و هندوراس نیز وجود دارند که درصد زیادی از تولید ناخالص داخلی از‌طریق وجوه ارسال می‌شود. این امر راه را برای نوعی مبادله ارزش هموار می‌کند که مرزهای ملی آن را محدود نمی‌کند.
یکی دیگر از ملاحظات کشورها، میزان گنجاندن مالی در اقتصاد آن‌هاست. لازم به ذکر است که آزمایش‌های محلی در ایجاد اکوسیستمی با تمرکز روی بیت کوین در کشورهایی مانند السالوادور تا حدی موفقیت‌آمیز بوده است.
حال این سؤال مطرح می‌شود که کدام کشورها بیت کوین را به‌عنوان ارز قانونی پذیرفته‌اند و چگونه این کار را انجام داده‌اند؟ السالوادور اولین کشوری است که بیت کوین را به‌عنوان ارز قانونی پذیرفته است. جدا از عوامل اقتصاد کلان که پیش‌تر توضیح دادیم، این کشور رهبرانی داشت که به آزمایش بیت کوین تمایل داشتند. از آن زمان آن‌ها سفیران وفادار این ارز دیجیتال بوده‌اند.
دومین کشوری که بیت کوین را به‌عنوان ارز قانونی پذیرفته، جمهوری آفریقای‌مرکزی (CAR) است. CAR از‌نظر منابع طبیعی مانند طلا و الماس غنی است و اقتصاد ۲.۳میلیارد‌دلاری دارد. جدا از پذیرش بیت کوین، این کشور اعلام کرد که ۲۰درصد از خزانه‌‌اش از سکه سانگو (SANGO) تشکیل شده است. سانگو ارز دیجیتالی است که سلامت منابع طبیعی در کشور را نشان می‌دهد.
کشورها قصد دارند با پذیرش بیت کوین به‌عنوان ارز قانونی به چه اهدافی دست یابند؟
کشورها بر سیاست پولی مؤثر به‌عنوان اهرمی مهم برای مدیریت اقتصاد خود متکی هستند؛ بنابراین، به ارزی معتبر و توانایی مانور‌دادن روی سیاست‌های مرتبط با ارز دیجیتال در مواقع بحرانی نیاز دارند.
السالوادور و CAR هر دو اعلام کرده‌اند که می‌خواهند نقل‌و‌انتقال پول به کشور را ارزان‌تر کنند. نایب بوکله، رئیس‌جمهور السالوادور، ۴۰۰میلیون دلار پس‌انداز با حواله‌های ارسالی را پیش‌بینی کرد که کشورش به‌سمت زیرساخت بیت کوین حرکت می‌کند. با استفاده از شبکه لایتنینگ بیت کوین، پرداخت‌ها می‌تواند ارزان‌تر از روش‌های موجود باشد.
براساس اقتصاد کلان، ارزهای این کشورها به‌طور‌کلی برای حفظ ارزش در‌برابر دلار آمریکا تلاش کرده‌اند. السالوادور به استفاده از دلار به‌عنوان ارز خود روی آورد؛ اما به‌زودی متوجه شد که بیشتر صادراتش به ایالات متحده است و تضعیف دلار بیشتر از اینکه برای مردم آن سود داشته باشد، ضرر دارد.
برخلاف دیگر اقتصادهای آمریکای‌لاتین، السالوادور قبل از پذیرش دلار تورم چندان زیادی نداشت. برای قانونی‌کردن بیت کوین، آن‌ها هیچ کنترلی بر سیاست پولی در اطراف USD نداشتند که نهادی متمرکز در کشور دیگری آن را کنترل می‌کرد. بنابراین، این کشور به‌دنبال بیت کوین بود تا مسائل مهم خود را درزمینه حواله‌ها حل کند؛ در‌حالی‌که تحت‌تأثیر نوسان‌های دلار آمریکا قرار نگیرد.
مشکلات پذیرش بیت کوین به‌عنوان ارز قانونی چیست؟
خطرهای نقدینگی و نظارتی در بازار کریپتو وجود دارد که یک کشور زمانی متحمل می‌شود که از آن به‌عنوان ارز قانونی استفاده می‌کند. از‌آن‌جاکه بازار کریپتو به‌شدت با بازارهای سهام ایالات متحده مرتبط است، تغییرات سیاست فدرال رزرو بر قیمت ارزهای دیجیتال تأثیر خواهد گذاشت.
مسئله دیگر نوسان‌های قیمتی در بازار کریپتوست. بیت کوین بیش از ۷۰درصد از ارزش بیشترین رکورد خود در نوامبر۲۰۲۱ را از دست داد؛ اما دراین‌میان السالوادور بازهم به خرید این ارز دیجیتال ادامه داد. با‌این‌حال، کاهش قیمت بیت کوین بی وقفه بوده و تأثیر خود را نیز گذاشته است.
نکته دیگر این است که تنظیم‌کننده‌های ملی مقررات بیت کوین را تا حد زیادی هدایت می‌کنند. به‌دلیل ماهیت غیرمتمرکز ارز دیجیتال، ممنوعیت بیت کوین در حوزه قضایی ملی به‌طور‌مستقیم بر وضعیت قانونی آن در حوزه قضایی دیگر تأثیر نمی‌گذارد. با‌این‌حال، زمانی‌که کشوری مانند ایالات متحده از‌طریق اعمال مقررات سخت به ارزهای دیجیتال می‌پردازد، بازار به آن واکنش نشان می‌دهد. اقدامات قیمتی که ناشی از این مقررات حاصل می‌شود، می‌تواند بر همه کشورهایی تأثیر بگذارد که از بیت کوین به‌عنوان ارز قانونی یا به‌عنوان ارز ذخیره استفاده می‌کنند.
کدام کشورها بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال را ممنوع می‌کنند؟
چندین ممنوعیت علیه ارز دیجیتال بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال و استخراج ارزهای دیجیتال در سراسر جهان وجود داشته است. در سال ۲۰۲۱، چین ارزهای دیجیتال را با‌توجه‌به ارز دیجیتال بانک مرکزی خود ممنوع کرد و بر استخراج بیت کوین نیز تأثیر گذاشت. در‌نتیجه، نرخ هش بیت کوین در سال ۲۰۲۱ کاهش یافت. باوجوداین، با افزایش ماینرهای بیت کوین در ایالات متحده، این صنعت دوباره به جایگاه خود بازگشت.
در سال ۲۰۲۲، هند موضع سختی در‌قبال ارزهای دیجیتال اتخاذ کرد. گفتنی است هر‌بار که ممنوعیتی برای این نوع دارایی‌ها در نقطه‌ای از جهان اعمال می‌شود، منطقه دیگری از این فرصت استفاده می‌کند. بنابراین، تا وقتی ممنوعیت هماهنگ ارزهای دیجیتال در سراسر جهان وجود نداشته باشد، مهار رشد بیت کوین و دارایی‌های دیجیتال بسیار دشوار است.
کشورهایی که به‌دنبال ممنوعیت ارزهای دیجیتال برای محافظت از شهروندان خود (سرمایه‌گذاران خُرد) هستند، احتمالا موفق نخواهند شد. دراین‌میان، رویکرد مشارکتی و دموکراتیک‌تری به آن‌ها کمک می‌کند تا به هدف خود در حمایت از سرمایه‌گذاران بالقوه کشور خود دست یابند.
