شما می‌توانید بازارساز خودکاری را به‌عنوان ربات تصور کنید که همیشه مایل است قیمت بین دو دارایی را برای شما تعریف کند. برخی از فرمول‌های ساده مانند Uniswap، ولی Curve Balancer و سایر موارد از فرمول‌های پیچیده‌تر استفاده می‌کنند.
نه‌تنها می‌توانید با استفاده از AMM تجارت کنید؛ بلکه نقدینگی مجموعه‌ای را تأمین کنید. این اساساً به هرکسی اجازه می‌دهد تا در مبادله یا معامله خرید ارز دیجیتال به سازنده بازار تبدیل شود و برای تأمین نقدینگی کارمزد کسب کند.
AMMها به‌دلیل استفاده آسان از جایگاه واقعی خود در فضای DeFi وارد شده‌اند. غیرمتمرکز ساختن بازار به این روش، چشم‌انداز آینده ارزهای دیجیتال و بازار خرید ارز دیجیتال است. در این مقاله از بلاگ تترلند، توضیح می‌دهیم که بازارساز خودکار (AMM) چیست.
معرفی بازارساز خودکار (AMM)
امور مالی غیرمتمرکز DeFi در Ethereum و سایر سیستم‌عامل‌های قرارداد هوشمند مانند Binance Smart Chain رونق گرفته است. تولید بازده به روشی محبوب برای توزیع رمز تبدیل شده است. توکن‌ها در اتریوم در حال رشد هستند و حجم وام‌های فلاش در حال رونق است.
در همین حال، پروتکل‌های سازنده بازار خودکار مانند Uniswap به‌طور منظم شاهد حجم رقابتی و نقدینگی بسیار زیاد و تعداد فزاینده‌ای از کاربران در بازار خرید ارز دیجیتال هستند.
حال این مبادلات چگونه کار می‌کند؟ چرا راه‌اندازی بازار خرید ارز دیجیتال برای جدیدترین ارزها بسیار سریع و آسان است؟ آیا AMMها واقعاً می‌توانند با مبادلات سفارشی سنتی رقابت کنند؟
بازارساز خودکار (AMM) چیست؟
بازارساز خودکار (AMM) نوعی پروتکل مبادله غیرمتمرکز (DEX) است که برای قیمت‌گذاری ارزها به فرمول ریاضی متکی است. ارزها به‌جای استفاده از سفارش‌ها مانند صرافی‌های سنتی طبق الگوریتم‌های قیمت‌گذاری، قیمت‌گذاری می‌شوند.
این فرمول می‌تواند با هر پروتکل متفاوت باشد. به‌عنوان مثال، Uniswap از x * y = k استفاده می‌کند؛ جایی که x مقدار یک رمز در ذخیره نقدینگی و y مقدار دیگری است. در این فرمول، k مقداری ثابت است؛ یعنی نقدینگی کل استخر همیشه باید ثابت بماند. سایر AMMها از فرمول‌های دیگر برای استفاده‌های خاص مدنظرشان بهره می‌برند. شباهت بین همه آن‌ها این است که قیمت‌ها را به‌صورت الگوریتمی تعیین می‌کنند.
بازارسازی سنتی معمولاً با شرکت‌هایی همراه منابع گسترده و استراتژی‌های پیچیده کار می‌کند. سازندگان بازار به شما کمک می‌کنند تا در مبادله سفارش‌ها، قیمت مناسب و قیمت پیشنهادی تنگاتنگی داشته باشید. سازندگان بازار خودکار این فرایند را غیرمتمرکز می‌کنند و در‌واقع هرکسی می‌تواند در بلاکچین بازار ایجاد کند.
سازنده خودکار بازار (AMM) چگونه کار می‌کند؟
AMM از این نظر که جفت معاملاتی وجود دارد (به‌عنوان مثال ETH / DAI)، مشابه تبادل سفارش است. با‌این‌حال، برای انجام معامله خرید ارز دیجیتال به طرف مقابل دیگری نیازی ندارید. درعوض، شما با قرارداد هوشمندی ارتباط برقرار می‌کنید که بازار را برای شما «ایجاد» می‌کند.
در مبادله غیرمتمرکز مانند Binance DEX، معاملات خرید ارز دیجیتال مستقیماً بین کیف‌پول‌های کاربر انجام می‌شود. اگر BNB را با BUSD در Binance DEX می‌فروشید، شخص دیگری در آن طرف معامله BNB را با BUSD خود می‌خرد. ما می‌توانیم این را معامله نظیر‌به‌نظیر (P2P) بنامیم.
بنابراین، نیازی به طرفین نیست؛ اما هنوز لازم است شخصی بازار را ایجاد کند. نقدینگی در قرارداد هوشمند را همچنان باید کاربرانی ارائه دهند که مؤسسه‌های تأمین نقدینگیLP نامیده می‌شوند.
استخر نقدینگی چیست؟
تأمین‌کنندگان نقدینگی LP بودجه‌ای را به مجموعه نقدینگی اضافه می‌کنند. شما می‌توانید مجموعه نقدینگی را به‌عنوان انبوهی از وجوه در نظر بگیرید که سرمایه‌گذاران می‌توانند در‌برابر آن معامله کنند. در ازای تأمین نقدینگی به پروتکل، LPها از معاملات انجام‌شده در استخر خود کارمزد دریافت می‌کنند.
در Uniswap ،LPها معادل دو نشانه مثلاً ETH (اتر) ۵۰درصد و DAI (دای) ۵۰درصد به استخر ETH / DAI واریز می‌كنند. بنابراین کسی می‌تواند بازار ساز شود؟
در‌واقع، افزودن وجوه به صندوق نقدینگی کاملاً آسان است. جوایز را پروتکل تعیین می‌کند. به‌عنوان مثال، Uniswap v2 ۰.۳درصد از معامله‌گران دریافت می‌کند که مستقیماً به LP می‌رسد. سایر سیستم‌عامل‌ها یا فورک‌ها ممکن است کارمزد کمتری دریافت کنند تا تأمین‌کنندگان نقدینگی بیشتری را به استخر خود جذب کنند.
چرا جذب نقدینگی مهم است؟
به‌دلیل نحوه کار AMMها، هرچه نقدینگی بیشتری در استخر وجود داشته باشد، ممکن است سفارش‌های بزرگ لغزش کمتری داشته باشند. این امر به‌نوبه خود ممکن است حجم بیشتری را به سیستم‌عامل جذب کند.
مشکلات لغزش با طرح‌های مختلف AMM متفاوت خواهد بود؛ اما قطعاً این نکته را باید به‌یاد بسپارید که قیمت را الگوریتم تعیین می‌کند. به‌بیان ساده، میزان تغییر بین توکن‌های موجود در مجموعه نقدینگی پس از معامله تعیین می‌شود. اگر نسبت با اختلاف زیادی تغییر کند، مقدار زیادی لغزش وجود دارد.
بااین‌همه، این داستان کامل درباره AMMها و استخرهای نقدینگی نیست. هنگام تأمین نقدینگی به AMMها، باید نکته دیگری را نیز به‌خاطر بسپارید و آن‌هم ضرر ناگهانی یا ناپایدار است.
ضرر ناپایدار چیست؟
ضرر ناگهانی زمانی اتفاق می‌افتد که نسبت قیمت توکن‌های سپرده‌شده پس از واریز آن‌ها در استخر تغییر کند. هرچه تغییر بزرگ‌تر باشد، ضرر ناپایدار بزرگ‌تر است. به‌همین‌دلیل، AMMها با جفت‌های توکن که ارزش مشابه دارند، مانند پول‌های پایدار یا توکن‌های بسته‌بندی‌شده بهترین کار را می‌کنند. اگر نسبت قیمت بین جفت در محدوده نسبتاً کمی باقی بماند، ضرر ناپایدار نیز ناچیز است.
افزون‌براین، اگر این نسبت تغییرات زیادی تجربه کند، ممکن است ارائه‌دهندگان نقدینگی به‌جای افزودن وجوه به یک جمع، به سادگی در‌دست‌گرفتن رمزها باشند. حتی در این صورت، استخرهای Uniswap مانند ETH / DAI که کاملاً درمعرض ضرر ناگهانی قرار دارند، به‌لطف کارمزدهای معاملاتی خرید ارز دیجیتال یا فروش که به آن‌ها تعلق می‌گیرد، سودآور بوده‌اند.
با این اوصاف، ضرر ناگهانی راهی عالی برای نام‌گذاری این پدیده نیست. «ناپایداری» فرض می‌کند که اگر ارزها به قیمت‌هایی برگردند که در ابتدا واریز شده‌اند، ریسک‌ها کاهش می‌یابد. با‌این‌حال، اگر وجوه خود را با نسبت قیمتی متفاوت از سپرده‌گذاری خود برداشت کنید، ضررهای آن دائمی است.
گاهی اوقات کارمزدهای معاملاتی خرید ارز دیجیتال یا فروش آن ممکن است ضررها را کاهش دهد؛ اما هنوز‌هم در‌نظر‌گرفتن ریسک‌ها مهم است. هنگام واریز وجه به AMM مراقب باشید و مطمئن شوید که پیامدهای ناگهانی آن را درک می‌کنید.
جمع‌بندی
سازندگان بازار خودکار جزء اصلی فضای DeFi هستند. آن‌ها اساساً هرکسی را قادر می‌سازند تا بازارهای خرید ارز دیجیتال و تجارت با آن را به‌صورت یکپارچه و کارآمد ایجاد کند. در‌حالی‌که در‌مقایسه‌با سفارش‌های مبادله محدودیت‌های خود را دارند، نوآوری کلی آن‌ها در بازار خرید ارز دیجیتال و تجارت بسیار ارزشمند است.
AMMها هنوز در مراحل ابتدایی هستند. احتمالاً بسیاری از طرح‌های نوآورانه AMM در آینده وجود دارند. این باید به کاهش کارمزدها و اصطکاک کمتر و در‌نهایت نقدینگی بهتر برای هر کاربر DeFi منجر شود.
